అథ సప్తచత్వారింశః సర్గః
సేనాపతీన్పఞ్చ స తు ప్రమాపితాన్
	హనూమతా సానుచరాన్సవాహనాన్ ।
నిశమ్య రాజా సమరోద్ధతోన్ముఖం
	కుమారమక్షం ప్రసమైక్షతాక్షమ్ ॥1॥
స తస్య దృష్ట్యర్పణసమ్ప్రచోదితః
	ప్రతాపవాన్కాఞ్చనచిత్రకార్ముకః।
సముత్పపాతాథ సదస్యుదీరితో
	ద్విజాతిముఖ్యైర్హవిషేవ పావకః॥2॥
తతో మహాన్ బాలదివాకరప్రభం
	ప్రతప్తజామ్బూనదజాలసన్తతమ్ ।
రథాం సమాస్థాయ యయౌ స వీర్యవాన్
	మహాహరిం తం ప్రతి నైరృతర్షభః॥3॥
తతస్తపఃసఙ్గ్రహసఞ్చయార్జితం
	ప్రతప్తజామ్బూనదజాలచిత్రితమ్ ।
పతాకినం రత్నవిభూషితధ్వజం
	మనోజవాష్టాశ్వవరైః సుయోజితమ్ ॥4॥
సురాసురాధృష్యమసఙ్గచారిణం
	తడిత్ప్రభం వ్యోమచరం సమాహితమ్ ।
సతూణమష్టాసినిబద్ధబన్ధురం
	యథాక్రమావేశితశక్తితోమరమ్ ॥5॥
విరాజమానం ప్రతిపూర్ణవస్తునా
	సహేమదామ్నా శశిసూర్యవర్చసా ।
దివాకరాభం రథమాస్థితస్తతః
	స నిర్జగామామరతుల్యవిక్రమః॥6॥
స పూరయన్ఖం చ మహీం చ సాచలాం
	తురఙ్గమతఙ్గమహారథస్వనైః।
బలైః సమేతైః సహతోరణస్థితం
	సమర్థమాసీనముపాగమత్కపిమ్ ॥7॥
స తం సమాసాద్య హరిం హరీక్షణో
	యుగాన్తకాలాగ్నిమివ ప్రజాక్షయే ।
అవస్థితం విస్మితజాతసమ్భ్రమం
	సమైక్షతాక్షో బహుమానచక్షుషా ॥8॥
స తస్య వేగం చ కపేర్మహాత్మనః
	పరాక్రమం చారిషు రావణాత్మజః।
విచారయన్ స్వం చ బలం మహాబలో
	యుగక్షయే సూర్య ఇవాభివర్ధత ॥9॥
స జాతమన్యుః ప్రసమీక్ష్య విక్రమం
	స్థితః స్థిరః సంయతి దుర్నివారణమ్ ।
సమాహితాత్మా హనుమన్తమాహవే
	ప్రచోదయామాస శితైః శరైస్త్రిభిః॥10॥
తతః కపిం తం ప్రసమీక్ష్య గర్వితం
	జితశ్రమం శత్రుపరాజయోచితమ్ ।
అవైక్షతాక్షః సముదీర్ణమానసం
	సబాణపాణిః ప్రగృహీతకార్ముకః॥11॥
స హేమనిష్కాఙ్గదచారుకుణ్డలః
	సమాససాదాశు పరాక్రమః కపిమ్ ।
తయోర్బభూవాప్రతిమః సమాగమః
	సురాసురాణామపి సమ్భ్రమప్రదః॥12॥
రరాస భూమిర్న తతాప భానుమాన్
	వవౌ న వాయుః ప్రచచాల చాచలః।
కపేః కుమారస్య చ వీర్యసంయుగం
	ననాద చ ద్యౌరుదధిశ్చ చుక్షుభే ॥13॥
స తస్య వీరః సుముఖాన్పతత్రిణః
	సువర్ణపుఙ్ఖాన్సవిషానివోరగాన్ ।
సమాధిసంయోగవిమోక్షతత్త్వవి-
	చ్ఛరానథ త్రీన్కపిమూర్ధ్న్యతాడయత్ ॥14॥
స తైః శరైర్మూర్ధ్ని సమం నిపాతితైః
	క్షరన్నసృగ్దిగ్ధవివృత్తనేత్రః।
నవోదితాదిత్యనిభః శరాంశుమాన్
	వ్యరాజతాదిత్య ఇవాంశుమాలికః॥15॥
తతః ప్లవఙ్గాధిపమన్త్రిసత్తమః
	సమీక్ష్య తం రాజవరాత్మజం రణే ।
ఉదగ్రచిత్రాయుధచిత్రకార్ముకం
	జహర్ష చాపూర్యత చాహవోన్ముఖః॥16॥
స మన్దరాగ్రస్థ ఇవాంశుమాలీ
	వివృద్ధకోపో బలవీర్యసంవృతః।
కుమారమక్షం సబలం సవాహనం
	దదాహ నేత్రాగ్నిమరీచిభిస్తదా ॥17॥
తతః స బాణాసనశక్రకార్ముకః
	శరప్రవర్షో యుధి రాక్షసామ్బుదః।
శరాన్ముమోచాశు హరీశ్వరాచలే
	బలాహకో వృష్టిమివాచలోత్తమే ॥18॥
కపిస్తతస్తం రణచణ్డవిక్రమం
	ప్రవృద్ధతేజోబలవీర్యసాయకమ్ ।
కుమారమక్షం ప్రసమీక్ష్య సంయుగే
	ననాద హర్షాద్ ఘనతుల్యనిఃస్వనః॥19॥
స బాలభావాద్యుధి వీర్యదర్పితః
	ప్రవృద్ధమన్యుః క్షతజోపమేక్షణః।
సమాససాదాప్రతిమం రణే కపిం
	గజో మహాకూపమివావృతం తృణైః॥20॥
స తేన బాణైః ప్రసభం నిపాతితై-
	శ్చకార నాదం ఘననాదనిఃస్వనః।
సముత్సహేనాశు నభః సమారుజన్
	భుజోరువిక్షేపణఘోరదర్శనః॥21॥
తముత్పతన్తం సమభిద్రవద్బలీ
	స రాక్షసానాం ప్రవరః ప్రతాపవాన్ ।
రథీ రథశ్రేష్ఠతరః కిరఞ్ఛరైః
	పయోధరః శైలమివాశ్మవృష్టిభిః॥22॥
స తాఞ్ఛరాంస్తస్య హరిర్విమోక్షయం-
	శ్చచార వీరః పథి వాయుసేవితే ।
శరాన్తరే మారుతవద్వినిష్పతన్
	మనోజవః సంయతి భీమవిక్రమః॥23॥
తమాత్తబాణాసనమాహవోన్ముఖం
	ఖమాస్తృణన్తం వివిధైః శరోత్తమైః।
అవైక్షతాక్షం బహుమానచక్షుషా
	జగామ చిన్తాం స చ మారుతాత్మజః॥24॥
తతః శరైర్భిన్నభుజాన్తరః కపిః
	కుమారవర్యేణ మహాత్మనా నదన్ ।
మహాభుజః కర్మవిశేషతత్త్వవిద్
	విచిన్తయామాస రణే పరాక్రమమ్ ॥25॥
అబాలవద్బాలదివాకరప్రభః
	కరోత్యయం కర్మ మహన్మహాబలః।
న చాస్య సర్వాహవకర్మశాలినః
	ప్రమాపణే మే మతిరత్ర జాయతే ॥26॥
అయం మహాత్మా చ మహాంశ్చ వీర్యతః
	సమాహితశ్చాతిసహశ్చ సంయుగే ।
అసంశయం కర్మగుణోదయాదయం
	సనాగయక్షైర్మునిభిశ్చ పూజితః॥27॥
పరాక్రమోత్సాహవివృద్ధమానసః
	సమీక్షతే మాం ప్రముఖోఽగ్రతః స్థితః।
పరాక్రమో హ్యస్య మనాంసి కమ్పయేత్
	సురాసురాణామపి శీఘ్రకారిణః॥28॥
న ఖల్వయం నాభిభవేదుపేక్షితః
	పరాక్రమో హ్యస్య రణే వివర్ధతే ।
ప్రమాపణం హ్యస్య మమాద్య రోచతే
	న వర్ధమానోఽగ్నిరుపేక్షితుం క్షమః॥29॥
ఇతి ప్రవేగం తు పరస్య తర్కయన్
	స్వకర్మయోగం చ విధాయ వీర్యవాన్ ।
చకార వేగం తు మహాబలస్తదా
	మతిం చ చక్రేఽస్య వధే తదానీమ్ ॥30॥
స తస్య తానష్ట వరాన్ మహాహయాన్
	సమాహితాన్భారసహాన్వివర్తనే ।
జఘాన వీరః పథి వాయుసేవితే
	తలప్రహారైః పవనాత్మజః కపిః॥31॥
తతస్తలేనాభిహతో మహారథః
	స తస్య పిఙ్గాధిపమన్త్రినిర్జితః।
స భగ్ననీడః పరివృత్తకూబరః
	పపాత భూమౌ హతవాజిరమ్బరాత్ ॥32॥
స తం పరిత్యజ్య మహారథో రథం
	సకార్ముకః ఖడ్గధరః ఖముత్పతన్ ।
తతోఽభియోగాదృషిరుగ్రవీర్యవాన్
	విహాయ దేహం మరుతామివాలయమ్ ॥33॥
కపిస్తతస్తం విచరన్తమమ్బరే
	పతత్రిరాజానిలసిద్ధసేవితే ।
సమేత్య తం మారుతవేగవిక్రమః
	క్రమేణ జగ్రాహ చ పాదయోర్దృఢమ్ ॥34॥
స తం సమావిధ్య సహస్రశః కపి-
	ర్మహోరగం గృహ్య ఇవాణ్డజేశ్వరః।
ముమోచ వేగాత్పితృతుల్యవిక్రమో
	మహీతలే సంయతి వానరోత్తమః॥35॥
స భగ్నబాహూరుకటీపయోధరః
	క్షరన్నసృఙినర్మథితాస్థిలోచనః।
సమ్భిన్నసన్ధిః ప్రవికీర్ణబన్ధనో
	హతః క్షితౌ వాయుసుతేన రాక్షసః॥36॥
మహాకపిర్భూమితలే నిపీడ్య తం
	చకార రక్షోఽధిపతేర్మహద్భయమ్ ।
మహర్షిభిశ్చక్రచరైః సమాగతైః
	సమేత్య భూతైశ్చ సయక్షపన్నగైః।
సురైశ్చ సేన్ద్రైర్భృశజాతవిస్మయై-
	ర్హతే కుమారే స కపిర్నిరీక్షితః॥37॥
నిహత్య తం వజ్రిసుతోపమం రణే
	కుమారమక్షం క్షతజోపమేక్షణమ్ ।
తదేవ వీరోఽభిజగామ తోరణం
	కృతక్షణః కాల ఇవ ప్రజాక్షయే ॥38॥
ఇత్యార్షే శ్రీమద్్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే సున్దరకాణ్డే సప్తచత్వారింశః సర్గః