అథ పఞ్చపఞ్చాశః సర్గః
సన్దీప్యమానాం విత్రస్తాం త్రస్తరక్షోగణాం పురీమ్ ।
అవేక్ష్య హానుమాఀల్లఙ్కాం చిన్తయామాస వానరః॥1॥
తస్యాభూత్సుమహాంస్త్రాసః కుత్సా చాత్మన్యజాయత ।
లఙ్కాం ప్రదహతా కర్మ కింస్విత్కృతమిదం మయా ॥2॥
ధన్యాః ఖలు మహాత్మానో యే బుద్ధ్యా కోపముత్థితమ్ ।
నిరున్ధన్తి మహాత్మానో దీప్తమగ్నిమివామ్భసా ॥3॥
క్రుద్ధః పాపం న కుర్యాత్కః క్రుద్ధో హన్యాద్గురూనపి ।
క్రుద్ధః పరుషయా వాచా నరస్సాధూనధిక్షిపేత్ ॥4॥
వాచ్యావాచ్యం ప్రకుపితో న విజానాతి కర్హిచిత్ ।
నాకార్యమస్తి క్రుద్ధస్య నావాచ్యం విద్యతే క్వచిత్ ॥5॥
యః సముత్పతితం క్రోధం క్షమయైవ నిరస్యతి ।
యథోరగస్త్వచం జీర్ణాం స వై పురుష ఉచ్యతే ॥6॥
ధిగస్తు మాం సుదుర్బుద్ధిం నిర్లజ్జం పాపకృత్తమమ్ ।
అచిన్తయత్వా తాం సీతామగ్నిదం స్వామిఘాతకమ్ ॥7॥
యది దగ్ధా త్వియం సర్వా నూనమార్యాపి జానకీ ।
దగ్ధా తేన మయా భర్తుర్హతం కార్యమజానతా ॥8॥
యదర్థమయమారమ్భస్తత్కార్యమవసాదితమ్ ।
మయా హి దహతా లఙ్కాం న సీతా పరిరక్షితా ॥9॥
ఈషత్కార్యమిదం కార్యం కృతమాసీన్న సంశయః।
తస్య క్రోధాభిభూతేన మయా మూలక్షయః కృతః॥10॥
వినష్టా జానకీ వ్యక్తం న హ్యదగ్ధః ప్రదృశ్యతే ।
లఙ్కాయాః కశ్చిదుద్దేశః సర్వా భస్మీకృతా పురీ ॥11॥
యది తద్విహతం కార్యం మయా ప్రజ్ఞావిపర్యయాత్ ।
ఇహైవ ప్రాణసంన్యాసో మమాపి హ్యద్య రోచతే ॥12॥
కిమగ్నౌ నిపతామ్యద్య ఆహోస్విద్వడవాముఖే ।
శరీరమిహ సత్త్వానాం దద్మి సాగరవాసినామ్ ॥13॥
కథం ను జీవతా శక్యో మయా ద్రష్టుం హరీశ్వరః।
తౌ వా పురుషశార్దూలౌ కార్యసర్వస్వఘాతినా ॥14॥
మయా ఖలు తదేవేదం రోషదోషాత్ప్రదర్శితమ్ ।
ప్రథితం త్రిషు లోకేషు కపిత్వమనవస్థితమ్ ॥15॥
ధిగస్తు రాజసం భావమనీశమనవస్థితమ్ ।
ఈశ్వరేణాపి యద్రాగాన్మయా సీతా న రక్షితా ॥16॥
వినష్టాయాం తు సీతాయాం తావుభౌ వినశిష్యతః।
తయోర్వినాశే సుగ్రీవః సబన్ధుర్వినశిష్యతి ॥17॥
ఏతదేవ వచః శ్రుత్వా భరతో భ్రాతృవత్సలః।
ధర్మాత్మా సహశత్రుఘ్నః కథం శక్ష్యతి జీవితుమ్ ॥18॥
ఇక్ష్వాకువంశే ధర్మిష్ఠే గతే నాశమసంశయమ్ ।
భవిష్యన్తి ప్రజాః సర్వాః శోకసన్తాపపీడితాః॥19॥
తదహం భాగ్యరహితో లుప్తధర్మార్థసఙ్గ్రహః।
రోషదోషపరీతాత్మా వ్యక్తం లోకవినాశనః॥20॥
ఇతి చిన్తయతస్తస్య నిమిత్తాన్యుపపేదిరే ।
పూర్వమప్యుపలబ్ధాని సాక్షాత్పునరచిన్తయత్ ॥21॥
అథ వా చారుసర్వాఙ్గీ రక్షితా స్వేన తేజసా ।
న నశిష్యతి కల్యాణీ నాగ్నిరగ్నౌ ప్రవర్తతే ॥22॥
నహి ధర్మాత్మనస్తస్య భార్యామమితతేజసః।
స్వచరిత్రాభిగుప్తాం తాం స్ప్రష్టుమర్హతి పావకః॥23॥
నూనం రామప్రభావేణ వైదేహ్యాః సుకృతేన చ ।
యన్మాం దహనకర్మాయం నాదహద్ధవ్యవాహనః॥24॥
త్రయాణాం భరతాదీనాం భ్రాతౄణాం దేవతా చ యా ।
రామస్య చ మనఃకాన్తా సా కథం వినశిష్యతి ॥25॥
యద్వా దహనకర్మాయం సర్వత్ర ప్రభురవ్యయః।
న మే దహతి లాఙ్గూలం కథమార్యాం ప్రధక్ష్యతి ॥26॥
పునశ్చాచిన్తయత్తత్ర హనుమాన్విస్మితస్తదా ।
హిరణ్యనాభస్య గిరేర్జలమధ్యే ప్రదర్శనమ్ ॥27॥
తపసా సత్యవాక్యేన అనన్యత్వాచ్చ భర్తరి ।
అసౌ వినిర్దహేదగ్నిం న తామగ్నిః ప్రధక్ష్యతి ॥28॥
స తథా చిన్తయంస్తత్ర దేవ్యా ధర్మపరిగ్రహమ్ ।
శుశ్రావ హనుమాంస్తత్ర చారణానాం మహాత్మనామ్ ॥29॥
అహో ఖలు కృతం కర్మ దుర్విగాహం హనూమతా ।
అగ్నిం విసృజతా తీక్ష్ణం భీమం రాక్షససద్మని ॥30॥
ప్రపలాయితరక్షః స్త్రీబాలవృద్ధసమాకులా ।
జనకోలాహలాధ్మాతా క్రన్దన్తీవాద్రికన్దరైః ॥31॥
దగ్ధేయం నగరీ లఙ్కా సాట్టప్రాకారతోరణా ।
జానకీ న చ దగ్ధేతి విస్మయోఽద్భుత ఏవ నః॥32॥
ఇతి శుశ్రావ హనుమాన్ వాచం తామమృతోపమామ్ ।
బభూవ చాస్య మనసో హర్షస్తత్కాలసమ్భవః॥33॥
స నిమిత్తైశ్చ దృష్టార్థైః కారణైశ్చ మహాగుణైః।
ఋషివాక్యైశ్చ హనుమానభవత్ప్రీతమానసః॥34॥
తతః కపిః ప్రాప్తమనోరథార్థ-
	స్తామక్షతాం రాజసుతాం విదిత్వా ।
ప్రత్యక్షతస్తాం పునరేవ దృష్ట్వా
	ప్రతిప్రయాణాయ మతిం చకార ॥35॥
ఇత్యార్షే శ్రీమద్్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే సున్దరకాణ్డే పఞ్చపఞ్చాశః సర్గః