అథ సప్తపఞ్చాశః సర్గః ఆప్లుత్య చ మహావేగః పక్షవానివ పర్వతః। భుజఙ్గయక్షగన్ధర్వప్రబుద్ధకమలోత్పలమ్ ॥1॥ స చన్ద్రకుముదం రమ్యం సార్కకారణ్డవం శుభమ్ । తిష్యశ్రవణకాదమ్బమభ్రశైవలశాద్వలమ్ ॥2॥ పునర్వసుమహామీనం లోహితాఙ్గమహాగ్రహమ్ । ఐరావతమహాద్వీపం స్వాతీహంసవిలాసితమ్ ॥3॥ వాతసఙ్ఘాతజాలోర్మిచన్ద్రాంశుశిశిరామ్బుమత్ । హనూమానపరిశ్రాన్తః పుప్లువే గగనార్ణవమ్ ॥4॥ గ్రసమాన ఇవాకాశం తారాధిపమివోల్లిఖన్ । హరన్నివ సనక్షత్రం గగనం సార్కమణ్డలమ్ ॥5॥ అపారమపరిశ్రాన్తశ్చామ్బుధిం సమగాహత । హనూమాన్మేఘజాలాని వికర్షన్నివ గచ్ఛతి ॥6॥ పాణ్డురారుణవర్ణాని నీలమాఞ్జిష్ఠకాని చ । హరితారుణవర్ణాని మహాభ్రాణి చకాశిరే ॥7॥ ప్రవిశన్నభ్రజాలాని నిష్క్రమంశ్చ పునః పునః। ప్రచన్నశ్చ ప్రకాశశ్చ చన్ద్రమా ఇవ దృశ్యతే ॥8॥ వివిధాభ్రఘనాపన్నగోచరో ధవలామ్బరః। దృశ్యాదృశ్యతనుర్వీరస్తథా చన్ద్రాయతేఽమ్బరే ॥9॥ తార్క్ష్యాయమాణో గగనే స బభౌ వాయునన్దనః। దారయన్మేఘబృన్దాని నిష్పతంశ్చ పునః పునః॥10॥ నదన్నాదేన మహతా మేఘస్వనమహాస్వనః। ప్రవరాన్రాక్షసాన్ హత్వా నామ విశ్రావ్య చాత్మనః॥11॥ ఆకులాం నగరీం కృత్వా వ్యథయిత్వా చ రావణమ్ । అర్దయిత్వా మహావీరాన్ వైదేహీమభివాద్య చ ॥12॥ ఆజగామ మహాతేజాః పునర్మధ్యేన సాగరమ్ । పర్వతేన్ద్రం సునాభం చ సముపస్పృశ్య వీర్యవాన్ ॥13॥ జ్యాముక్త ఇవ నారాచో మహావేగోఽభ్యుపాగమత్ । స కిఞ్చిదారాత్ సమ్ప్రాప్తః సమాలోక్య మహాగిరిమ్ ॥14॥ మహేన్ద్రం మేఘసఙ్కాశం ననాద స మహాకపిః। స పూరయామాస కపిర్దిశో దశ సమన్తతః॥15॥ నదన్నాదేన మహతా మేఘస్వనమహాస్వనః। స తం దేశమనుప్రాప్తః సుహృద్ధర్శనలాలసః॥16॥ ననాద సుమహానాదం లాఙ్గూలం చాప్యకమ్పయత్ । తస్య నానద్యమానస్య సుపర్ణాచరితే పథి ॥17॥ ఫలతీవాస్య ఘోషేణ గగనం సార్కమణ్డలమ్ । యే తు తత్రోత్తరే కూలే సముద్రస్య మహాబలాః॥18॥ పూర్వం సంవిష్ఠితాశ్శూరా వాయుపుత్రదిదృక్షవః। మహతో వాయునున్నస్య తోయదస్యేవ నిఃస్వనమ్ । శుశ్రువుస్తే తదా ఘోషమూరువేగం హనూమతః॥19॥ తే దీనమనసః సర్వే శుశ్రువుః కాననౌకసః। వానరేన్ద్రస్య నిర్ఘోషం పర్జన్యనినదోపమమ్ ॥20॥ నిశమ్య నదతో నాదం వానరాస్తే సమన్తతః। బభూవురుత్సుకాః సర్వే సుహృద్దర్శనకాఙ్క్షిణః॥21॥ జామ్బవాన్ స హరిశ్రేష్ఠః ప్రీతిసంహృష్టమానసః। ఉపామన్త్ర్య హరీన్సర్వానిదం వచనమబ్రవీత్ ॥22॥ సర్వథా కృతకార్యోఽసౌ హనూమాన్నాత్ర సంశయః। న హ్యస్యాకృతకార్యస్య నాద ఏవంవిధో భవేత్ ॥23॥ తస్య బాహూరువేగం చ నినాదం చ మహాత్మనః। నిశమ్య హరయో హృష్టాః సముత్పేతుర్యతస్తతః॥24॥ తే నగాగ్రాన్నగాగ్రాణి శిఖరాచ్ఛిఖరాణి చ । ప్రహృష్టాః సమపద్యన్త హనూమన్తం దిదృక్షవః॥25॥ తే ప్రీతాః పాదపాగ్రేషు గృహ్య శాఖామవస్థితాః। వాసాంసి చ ప్రకాశాని సమావిధ్యన్త వానరాః॥26॥ గిరిగహ్వరసంలీనో యథా గర్జతి మారుతః। ఏవం జగర్జ బలవాన్ హనుమాన్మారుతాత్మజః॥27॥ తమభ్రఘనసఙ్కాశమాపతన్తం మహాకపిమ్ । దృష్ట్వా తే వానరాః సర్వే తస్థుః ప్రాఞ్జలయస్తదా ॥28॥ తతస్తు వేగవాన్ వీరో గిరేర్గిరినిభః కపిః। నిపపాత గిరేస్తస్య శిఖరే పాదపాకులే ॥29॥ హర్షేణాపూర్యమాణోఽసౌ రమ్యే పర్వతనిర్ఝరే । ఛిన్నపక్ష ఇవాఽకాశాత్పపాత ధరణీధరః॥30॥ తతస్తే ప్రీతమనసః సర్వే వానరపుఙ్గవాః। హనూమన్తం మహాత్మానం పరివార్యోపతస్థిరే ॥31॥ పరివార్య చ తే సర్వే పరాం ప్రీతిముపాగతాః। ప్రహృష్టవదనాః సర్వే తమాగతముపాగమన్ ॥32॥ ఉపాయనాని చాదాయ మూలాని చ ఫలాని చ । ప్రత్యర్చయన్హరిశ్రేష్ఠం హరయో మారుతాత్మజమ్ ॥33॥ వినేదుర్ముదితాః కేచిత్ కేచిత్ కిలకిలాం తథా । హృష్టాః పాదపశాఖాశ్చ ఆనిన్యుర్వానరర్షభాః॥34॥ హనూమాంస్తు గురూన్వృద్ధాఞ్జామ్బవత్ప్రముఖాంస్తదా । కుమారమఙ్గదం చైవ సోఽవన్దత మహాకపిః॥35॥ స తాభ్యాం పూజితః పూజ్యః కపిభిశ్చ ప్రసాదితః। దృష్టా దేవీతి విక్రాన్తః సఙ్క్షేపేణ న్యవేదయత్ ॥36॥ నిషసాద చ హస్తేన గృహీత్వా వాలినః సుతమ్ । రమణీయే వనోద్దేశే మహేన్ద్రస్య గిరేస్తదా ॥37॥ హనూమానబ్రవీత్ పృష్టస్తదా తాన్వానరర్షభాన్ । అశోకవనికాసంస్థా దృష్టా సా జనకాత్మజా ॥38॥ రక్ష్యమాణా సుఘోరాభీ రాక్షసీభిరనిన్దితా । ఏకవేణీధరా బాలా రామదర్శనలాలసా ॥39॥ ఉపవాసపరిశ్రాన్తా మలినా జటిలా కృశా । తతో దృష్టేతి వచనం మహార్థమమృతోపమమ్ ॥40॥ నిశమ్య మారుతేః సర్వే ముదితా వానరా భవన్ । క్ష్వేడన్త్యన్యే నదన్త్యన్యే గర్జన్త్యన్యే మహాబలాః॥41॥ చక్రుః కిలకిలామన్యే ప్రతిగర్జన్తి చాపరే । కేచిదుచ్ఛ్రితలాఙ్గూలాః ప్రహృష్టాః కపికుఞ్జరాః॥42॥ ఆయతాఞ్చితదీర్ఘాణి లాఙ్గూలాని ప్రవివ్యధుః। అపరే తు హనూమన్తం శ్రీమన్తం వానరోత్తమమ్ ॥43॥ ఆప్లుత్య గిరిశృఙ్గేషు సంస్పృశన్తి స్మ హర్షితాః। ఉక్తవాక్యం హనూమన్తమఙ్గదస్తు తదాబ్రవీత్ ॥44॥ సర్వేషాం హరివీరాణాం మధ్యే వాచమనుత్తమామ్ । సత్త్వే వీర్యే న తే కశ్చిత్సమో వానర విద్యతే ॥45॥ యదవప్లుత్య విస్తీర్ణం సాగరం పునరాగతః। జీవితస్య ప్రదాతా నస్త్వమేకో వానరోత్తమ ॥46॥ త్వత్ప్రసాదాత్ సమేష్యామః సిద్ధార్థా రాఘవేణ హ । అహో స్వామిని తే భక్తిరహో వీర్యమహో ధృతిః॥47॥ దిష్ట్యా దృష్టా త్వయా దేవీ రామపత్నీ యశస్వినీ । దిష్ట్యా త్యక్ష్యతి కాకుత్స్థః శోకం సీతా వియోగజమ్ ॥48॥ తతోఽఙ్గదం హనూమన్తం జామ్బవన్తం చ వానరాః। పరివార్య ప్రముదితా భేజిరే విపులాః శిలాః॥49॥ ఉపవిష్టా గిరేస్తస్య శిలాసు విపులాసు తే । శ్రోతుకామాః సముద్రస్య లఙ్ఘనం వానరోత్తమాః॥50॥ దర్శనం చాపి లఙ్కాయాః సీతాయా రావణస్య చ । తస్థుః ప్రాఞ్జలయః సర్వే హనూమద్వదనోన్ముఖాః॥51॥ తస్థౌ తత్రాఙ్గదః శ్రీమాన్వానరైర్బహుభిర్వృతః। ఉపాస్యమానో విబుధైర్దివి దేవపతిర్యథా ॥52॥ హనూమతా కీర్తిమతా యశస్వినా తథాఙ్గదేనాఙ్గదనద్ధబాహునా । ముదా తదాధ్యాసితమున్నతం మహన్ మహీధరాగ్రం జ్వలితం శ్రియాభవత్ ॥53॥ ఇత్యార్షే శ్రీమద్్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే సున్దరకాణ్డే సప్తపఞ్చాశః సర్గః