అథ ఏకషష్టితమః సర్గః
తతో జామ్బవతో వాక్యమగృహ్ణన్త వనౌకసః।
అఙ్గదప్రముఖా వీరా హనూమాంశ్చ మహాకపిః॥1॥
ప్రీతిమన్తస్తతః సర్వే వాయుపుత్రపురఃసరాః।
మహేన్ద్రాగ్రాత్ సముత్పత్య పుప్లువుః ప్లవగర్షభాః॥2॥
మేరుమన్దరసఙ్కాశా మత్తా ఇవ మహాగజాః।
ఛాదయన్త ఇవాకాశం మహాకాయా మహాబలాః॥3॥
సభాజ్యమానం భూతైస్తమాత్మవన్తం మహాబలమ్ ।
హనూమన్తం మహావేగం వహన్త ఇవ దృష్టిభిః॥4॥
రాఘవే చార్థనిర్వృత్తిం కర్తుం చ పరమం యశః।
సమాధాయ సమృద్ధార్థాః కర్మసిద్ధిభిరున్నతాః॥5॥
ప్రియాఖ్యానోన్ముఖాః సర్వే సర్వే యుద్ధాభినన్దినః।
సర్వే రామప్రతీకారే నిశ్చితార్థా మనస్వినః॥6॥
ప్లవమానాః ఖమాప్లుత్య తతస్తే కాననౌకసః।
నన్దనోపమమాసేదుర్వనం ద్రుమశతాయుతమ్ ॥7॥
యత్తన్మధువనం నామ సుగ్రీవస్యాభిరక్షితమ్ ।
అధృష్యం సర్వభూతానాం సర్వభూతమనోహరమ్ ॥8॥
యద్రక్షతి మహావీరః సదా దధిముఖః కపిః।
మాతులః కపిముఖ్యస్య సుగ్రీవస్య మహాత్మనః॥9॥
తే తద్వనముపాగమ్య బభూవుః పరమోత్కటాః।
వానరా వానరేన్ద్రస్య మనఃకాన్తం మహావనమ్ ॥10॥
తతస్తే వానరా హృష్టా దృష్ట్వా మధువనం మహత్ ।
కుమారమభ్యయాచన్త మధూని మధుపిఙ్గలాః॥11॥
తతః కుమారస్తాన్వృద్ధాఞ్జామ్బవత్ప్రముఖాన్కపీన్ ।
అనుమాన్య దదౌ తేషాం నిసర్గం మధుభక్షణే ॥12॥
తే నిసృష్టాః కుమారేణ ధీమతా వాలిసూనునా ।
హరయః సమపద్యన్త ద్రుమాన్ మధుకరాకులాన్ ॥13॥
భక్షయన్తః సుగన్ధీని మూలాని చ ఫలాని చ ।
జగ్ముః ప్రహర్షం తే సర్వే బభూవుశ్చ మదోత్కటాః॥14॥
తతశ్చానుమతాః సర్వే సుసంహృష్టా వనౌకసః।
ముదితాశ్చ తతస్తే చ ప్రనృత్యన్తి తతస్తతః॥15॥
గాయన్తి కేచిత్ ప్రహసన్తి కేచి-
	న్నృత్యన్తి కేచిత్ ప్రణమన్తి కేచిత్ ।
పతన్తి కేచిత్ ప్రచరన్తి కేచిత్
	ప్లవన్తి కేచిత్ ప్రలపన్తి కేచిత్ ॥16॥
పరస్పరం కేచిదుపాశ్రయన్తి
	పరస్పరం కేచిదతిబ్రువన్తి ।
ద్రుమాద్ద్రుమం కేచిదభిద్రవన్తి
	క్షితౌ నగాగ్రాన్నిపతన్తి కేచిత్ ॥17॥
మహీతలాత్కేచిదుదీర్ణవేగా
	మహాద్రుమాగ్రాణ్యభిసమ్పతన్తి ।
గాయన్తమన్యః ప్రహసన్నుపైతి
	హసన్తమన్యః ప్రరుదన్నుపైతి ॥18॥
తుదన్తమన్యః ప్రణదన్నుపైతి
	సమాకులం తత్ కపిసైన్యమాసీత్ ।
న చాత్ర కశ్చిన్న బభూవ మత్తో
	న చాత్ర కశ్చిన్న బభూవ దృప్తః॥19॥
తతో వనం తత్పరిభక్ష్యమాణం
	ద్రుమాంశ్చ విధ్వంసితపత్రపుష్పాన్ ।
సమీక్ష్య కోపాద్దధివక్త్రనామా
	నివారయామాస కపిః కపీంస్తాన్ ॥20॥
స తైః ప్రవృద్ధైః పరిభర్త్స్యమానో
	వనస్య గోప్తా హరివృద్ధవీరః।
చకార భూయో మతిముగ్రతేజా
	వనస్య రక్షాం ప్రతి వానరేభ్యః॥21॥
ఉవాచ కాంశ్చిత్ పరుషాణ్యభీత-
	మసక్తమన్యాంశ్చ తలైర్జఘాన ।
సమేత్య కైశ్చిత్ కలహం చకార
	తథైవ సామ్నోపజగామ కాంశ్చిత్ ॥22॥
స తైర్మదాదప్రతివార్యవేగై-
	ర్బలాచ్చ తేన ప్రతివార్యమాణైః।
ప్రధర్షణే త్యక్తభయైః సమేత్య
	ప్రకృష్యతే చాప్యనవేక్ష్య దోషమ్ ॥23॥
నఖైస్తుదన్తో దశనైర్దశన్త-
	స్తలైశ్చ పాదైశ్చ సమాపయన్తః।
మదాత్కపిం తే కపయః సమన్తా-
	న్మహావనం నిర్విషయం చ చక్రుః॥24॥
ఇత్యార్షే శ్రీమద్్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే సున్దరకాణ్డే ఏకషష్టితమః సర్గః